Het gaat heel erg veel geld kosten om de wereldeconomie te redden van de effecten van het coronavirus. De Amerikaanse regering geeft een paar biljoen dollar uit en de Federal Reserve creëert nog een paar biljoen dollar om te voorkomen dat het financiële systeem instort.
Een index van Bloomberg die de 12 grote economieën meet, waaronder de VS, China, de eurozone en Japan, laat zien dat de totale geldvoorraad al meer dan verdubbeld is vergeleken met voor de financiële crises van 2008. De ECB heeft dit jaar alleen al 1.110 miljard uitgetrokken om obligaties op te kopen in de markt.
Getallen beginnen te dansen
Deze cijfers zijn zo groot dat ze geen betekenis meer hebben; het worden abstracte getallen. En als je iets niet begrijpt, nodigt dat uit om erover na te denken. Dat merk je steeds meer, het concept van geld en het doel van geld wordt ter discussie gesteld. Geld moet waarde hebben maar die waarde wordt alleen gedekt door vertrouwen.
Dat zegt ook voormalig Fed-voorzitter Paul Volcker: ‘Het is een verantwoordelijkheid van de overheid om de waarde van de valuta die ze uitgeven te behouden. En als ze dat niet doen, ondermijnt dat het vertrouwen in de overheid.’
Omdenken door bitcoin
De dollar en de euro hebben geen echte intrinsieke waarde, behalve dat het ondersteund wordt door vertrouwen en krediet van verschillende overheden. Onder een fiat-valutasysteem zegt de regering dat een euro een euro is. De waarde ten opzichte van zaken als andere valuta’s, bitcoin en goud wordt bepaald op wereldmarkten. Stel dat we naar bitcoin kijken, op het moment dat bitcoin in euro- of dollarwaarde stijgt kun je er ook anders tegen aankijken. Namelijk, fiat daalt vergeleken met bitcoin. Dat is een keuze van de vrije markt, de markt heeft ervoor gekozen om de koopkracht van fiat te verlagen.
Geen beperkingen meer
De drie belangrijkste functies van een valuta zijn rekeneenheid, een ruil- of betaalmiddel en waardeopslag. Vooral die laatste functie staat nu onder druk. In dit tijdperk van flexibel monetair beleid kunnen centrale banken de waarde van een valuta manipuleren. Dit doen centrale banken om de inflatiedoelstelling te halen. In Europa is die doelstelling onder de 2%. Maar zelfs met zo’n relatief lage inflatie verliest de euro waarde. Zeker als je dit uitrekent voor de lange termijn.
Het heeft even geduurd, maar het lijkt erop of alle centrale banken, en met name die van Amerika, heeft besloten dat er geen beperkingen meer gelden. De Fed gaat door met het opkopen van schuld die de overheid heeft moeten maken om uitgaven te financieren.
Monetaire financiering kan ook positieve effecten hebben
Follow The Money schreef vandaag dat er steeds meer voorstanders zijn van een Europese geldpers zonder grenzen. Hoe dat uitgevoerd wordt, door de regels voor de ECB te versoepelen of de geldpers aan de politiek over te dragen, moet nog worden ingevuld. De coronabonds hebben in ieder geval laten zien dat Nederland (en Duitsland) op financieel gebied lijnrecht tegenover de rest van Europa kan staan.
De onderzoeksjournalisten van FTM schrijven: ‘De meeste onderzoeken naar monetaire financiering laten positieve effecten zien: geen doemscenario’s van hyperinflatie, maar controleerbare inflatie en verlichting van de schuldenlast voor landen en burgers. In sommige landen lijkt die wetenschap ook te worden omgezet in beleid. Zo mag de Britse overheid voorlopig de overdraft facility bij de Bank of England gebruiken: rood staan dus.’
Wees geen Venezuela
Niemand weet echt hoe dit zal aflopen, want er zijn ook voorbeelden te bedenken waar dit wel verkeerd uitpakt. In kleinere economieën hebben onbeperkte overheidsuitgaven geleid tot hyperinflatie en sociale onrust, denk aan Venezuela en Zimbabwe. Veel economen denken dat dit in de VS niet mogelijk kan zijn omdat de dollar op dit moment de primaire reservevaluta van de wereld is.
Tijdens de economische crisis van Venezuela zagen we beelden van gewone Venezolanen die hun nutteloze fiatgeld op straat gooiden. Dat is wat er gebeurt als geld alle betekenis heeft verloren.
De euro is een wrede grap
Er zijn tal van redenen te bedenken waarom de VS en Europa dit lot niet zullen ondergaan, maar toch.. Het is opeens niet meer ondenkbaar dat hyperinflatie mogelijk is. Burgers krijgen nou eenmaal een andere perceptie van geld als je met miljarden strooit. Als je elke dag op het nieuws hoort dat er een paar biljoen bij komt, of een paar miljard wordt uitgegeven, en jezelf hier maar weinig van merkt in je portemonnee, dan kan fiatgeld al gauw als een wrede grap overkomen.
Rondom de grote crises van de jaren 30, zou Henry Ford hebben gezegd dat het een goede zaak is dat de meeste Amerikanen niet weten hoe bankieren echt werkt, want als ze dat wel zouden doen, zou er morgenochtend een revolutie zijn.
In de huidige revolutie kan bitcoin door zijn transparante inflatie een belangrijke rol spelen.